महाराष्ट्रातील असा चमत्कार! जिथे नाणं दरीत फेकलं तरीही पाण्यातून येते वर

महाराष्ट्र हे भारतातील एक राज्य आहे ज्याचे नैसर्गिक सौंदर्य अप्रतिम आहे. उंच डोंगररांगा, हिरवगारच्या निचऱ्याने नटलेल्या खाड्या, वेगवेगळ्या जातीच्या पक्षी आणि प्राणी यांनी हे राज्य संपन्न आहे. यासोबतच येथे काही अद्भुत नैसर्गिक चमत्कारही पाहायला मिळतात. यातीलच एक म्हणजे नाणेघाटचा उलटा धबधबा.

नाणेघाटचा उलटा धबधबा: Naneghat Reverse Waterfall in Maharashtra

परिचय (Introduction)

नाणेघाट (Naneghat Reverse Waterfall in Maharashtra) हा सह्याद्रीच्या पर्वतरांगेत जून्नरच्या जवळील एक ऐतिहासिक धबधबा आहे. प्राचीन काळात हा व्यापारी मार्ग म्हणून प्रसिद्ध होता. मात्र, मान्सूनच्या दमदार हंगामात येथील पाण्याचे अद्भुत रुपडं दिसून येते. या हंगामात येथील धबधबा उलटं वाहू लागतो, म्हणूनच याला उलटा धबधबा असे म्हणतात. हा नैसर्गिक चमत्कार पाहण्यासाठी पर्यटकांना मोठ्या प्रमाणात येथे गर्दी होते.

नाणेघाटचा इतिहास (History of Naneghat)

नाणेघाट हा दोन हजार वर्षांपेक्षाही जुना व्यापारी मार्ग आहे. सातवाहन काळात (इ.स.पू. पहिले शतक - इ.स. दुसरे शतक) हा मार्ग बांधण्यात आला. या मार्गावर पहारवंश्यांचे शिलालेखही आढळतात. या काळात नाणेघाट हा पुणे ते जुन्नर आणि सोपारा यांना जोडणारा महत्वाचा मार्ग होता. तसेच, गुहांमध्ये बौद्ध लेणी आणि हिंदू मूर्तीही कोरलेल्या आहेत.

नाणेघाटचा उलटा धबधबा कसा तयार होतो? (How is the Reverse Waterfall Formed?)

नाणेघाटचा उलटा धबधबा हा प्रत्यक्षात पाणी उलटं वाहत नाही. तर, मान्सूनच्या काळात अतिवृष्टीमुळे जोरदार वारे वाहतात. हे वारे धबधब्याच्या पाण्याला वरच्या दिशेने ढकलतात. त्यामुळे समोरून पाहताना पाणी उलटं वाहत असल्याचा भास होतो. यामुळेच याला उलटा धबधबा असे म्हणतात.

हे पण बघा - पुण्यातील १ दिवसीय पर्यटन स्थळे: Places To Visit in Pune in One Day

नाणेघाटला कसे जायचे? (How to Reach Naneghat)

नाणेघाट जूनरच्या जवळ असल्याने पुणे, मुंबई आणि नाशिक या मोठ्या शहरांपासून सहजतेने येथे पोहोचता येते.
पुण्याहून: पुण्यापासून जूनर सुमारे 35 किलोमीटर अंतरावर आहे. पुण्याहून जूनरला जाणाऱ्या एसटी बसेस आणि खासगी वाहनांची सोय आहे. जूनर येथून नाणेघाटपर्यंत स्थानिक परिवहन उपलब्ध असते.

 
मुंबईहून: मुंबईहून जूनर सुमारे 170 किलोमीटर अंतरावर आहे. मुंबईहून पुणे येथे येऊन पुणे - जूनर मार्गावरून नाणेघाट गाठता येतो.

 
नाशिकहून: नाशिकहून जूनर सुमारे 125 किलोमीटर अंतरावर आहे. नाशिकहून सिन्नर - अकोला मार्गे जुन्नर येथे येऊन पुढे नाणेघाट गाठता येतो.

नाणेघाटला भेट देण्याची उत्तम वेळ (Best Time to Visit Naneghat)

नाणेघाट येथील उलटा धबधबा पाहण्यासाठी मान्सून हा सर्वोत्तम हंगाम आहे. जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान येथे मुसळधार पाऊस पडतो त्यामुळे या काळात धबधब्याचे सौंदर्य खुलून दिसते. तसेच, याच काळात हिरवगार वातावरण आणि सुंदर निसर्ग पाहण्यास मिळतो. मात्र, या काळात वाटणाऱ्या रस्त्यांमुळे प्रवास कठीण होऊ शकतो.

उलटा धबधबा नसला तरी थंड हवा आणि निसर्गाचा आनंद घेण्यासाठी हिवाळा (नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी) हा देखील उत्तम पर्याय आहे. या काळात थंड हवामान आणि मोकळे आकाश पर्यटकांना आकर्षित करते.

नाणेघाटच्या आसपास काय पाहायला मिळते? (What to See Around Naneghat)

नाणेघाटच्या सहप्रवासात जूनर आणि परिसरातील काही ऐतिहासिक आणि धार्मिक स्थळांना भेट देता येते.
जून्नर लेणी: जूनर हे बौद्ध धर्माचे प्राचीन केंद्र आहे. येथे सुमारे 250 लेणी आहेत ज्या कोरल्या आहेत. या लेण्यांमध्ये विहार (राहण्याची जागा) आणि चैत्य (स्तूप) समाविष्ट आहेत.

 
किल्ले: जूनरच्या आसपास अनेक शिवकालीन किल्ले आहेत जसे की शिवनेरी, सिंहगड आणि लोहगड. या किल्ल्यांचा इतिहास गौरवपूर्ण आहे.

 
त्रंबकेश्वर मंदिर: त्र्यंबकेश्वर हे ज्योतिर्लिंग असून ते जूनरपासून जवळपास आहे. हे मंदिर हिंदू धर्मातील महत्वाचे स्थळ आहे.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

प्र. नाणेघाटचा उलटा धबधबा खरोखर उलटं वाहतो का? 

नाही, नाणेघाटचा उलटा धबधबा खरोखर उलटं वाहत नाही. अतिवृष्टीमुळे येथे जोरदार वारे वाहतात जे धबधब्याच्या पाण्याला वरच्या दिशेने ढकलतात. त्यामुळे समोरून पाहताना पाणी उलटं वाहत असल्याचा भास होतो.

प्र. नाणेघाटला जाण्यासाठी कोणता हंगाम उत्तम? 

नाणेघाटचा उलटा धबधबा पाहण्यासाठी मान्सून (जुलै ते सप्टेंबर) हा सर्वोत्तम हंगाम आहे. मात्र, याच काळात प्रवास कठीण होऊ शकतो. थंड हवा आणि निसर्गाचा आनंद घेण्यासाठी हिवाळा (नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी) हा देखील उत्तम पर्याय आहे.

जेवण (Food)

नाणेघाट परिसरात मोजक्याच हॉटेल्स आणि ढाबे आहेत. त्यामुळे येथे जेवणाची फारशी सोय नाही. जूनर शहरात मात्र मराठमोळी जेवणासाठी उत्तम पर्याय आहे. येथे पारंपारिक मराठवाडी डिशेस (Pithale bhakri, pandhra rassa, zunka) सहज मिळतात. तसेच, वहाणांवर मिळणारे स्थानिक जेवण (Missal Pav, Vada Pav) देखील चाखता येतात.

निष्कर्ष (Conclusion)

नाणेघाटचा उलटा धबधबा हा महाराष्ट्राच्या निसर्गाचा एक चमत्कार आहे. मान्सूनच्या काळात येथील सौंदर्य अवर्णनीय असते. जूनरच्या ऐतिहासिक स्थळांसोबत हा धबधबा पाहणे हा एक वेगळाच अनुभव देते. निसर्गप्रेमी आणि फोटोग्राफीच्या शौकीनांसाठी हे ठिकाण आदर्श आहे. येथे येताना स्थानिक पर्यावरणाची काळजी घेणे आणि स्वच्छता राखणे आवश्यक आहे.